Een afvalpas kan worden gebruikt om te controleren of iemand inwoner is van een gemeente. Bijvoorbeeld bij een milieustraat of voor het openen van een (ondergrondse) container. Via een afvalpas worden persoonsgegevens, zoals adresgegevens, verwerkt. Daarom geldt de privacyregelgeving. Een basisvereiste is dat niet meer persoonsgegevens mogen worden verwerkt dan noodzakelijk om een bepaald doel te bereiken. In dit blog geef ik een toelichting op dit noodzakelijkheidscriterium.
Auteur Monique Hennekens is advocaat bij Hekkelman Advocaten. In een serie posts voor het Waste Insight-blog over privacy belicht ze voor de afvalindustrie de belangrijkste onderwerpen. Monique heeft ruime ervaring met het bijstaan van diverse organisaties in privacy en IT projecten. Op privacygebied adviseert zij over vraagstukken die betrekking hebben op zowel Nederlandse als Europese privacyregelgeving en geeft zij regelmatig cursussen en (in house) trainingen. Op IT-gebied begeleidt zij zowel leveranciers als afnemers bij diverse IT-projecten en bij het beoordelen of opstellen van contracten, zoals ERP (raam)overeenkomsten, hostingovereenkomsten, softwarelicenties en SLA’s.
Doel afvalpas
Zoals ik in mijn eerdere blogpost heb aangegeven moeten bij de invoering van een afvalpas de doeleinden voor de verwerking worden bepaald. Mogelijke doeleinden voor het gebruik van een adres gebonden afvalpas zijn:
- Voorkomen van ‘afvaltoerisme’ door niet inwoners of bedrijven
- Bepalen hoogte afvalstoffenheffing (diftar)
- Routeoptimalisatie
- Behalen milieudoelstellingen door gerichte informatieverstrekking
Noodzakelijkheidsvereiste
Om de privacy van individuen te beschermen is het belangrijkste vereiste uit de privacyregelgeving dat niet meer persoonsgegevens mogen worden verwerkt dan noodzakelijk. Persoonsgegevens verzamelen omdat het kan of handig is mag niet. Dit vereiste geldt niet alleen voor de gemeenten, maar ook voor afvalverwerkers. Is het doel van de afvalpas het voorkomen van afvaltoerisme, dan hoeft uitsluitend te worden gecontroleerd of de aanbieder van afval een inwoner is. Wat, hoeveel of hoe vaak er wordt gestort is voor dat doel niet noodzakelijk. Deze stortgegevens mogen dan niet worden verwerkt. Wordt de afvalpas ook gebruikt om de hoogte van de afvalstoffenheffing te bepalen? Dan zijn de adresgegevens én stortgegevens allebei noodzakelijk en mogen wel worden verwerkt. Welke gegevens noodzakelijk zijn hangt dus af van de doeleinden die de gemeente heeft bepaald voor de afvalpas.
Risico’s als meer persoonsgegevens worden verwerkt dan noodzakelijk
Als een burger vindt dat de gemeente of afvalverwerker teveel persoonsgegevens verwerkt, kan deze een handhavingsverzoek indienen bij de Autoriteit Persoonsgegevens. De Autoriteit Persoonsgegevens kan handhavend optreden. Behalve een last onder dwangsom kan zij ook boetes opleggen oplopend tot 820.000 euro of zelfs 10 procent van de jaaromzet. Het rapport wordt ook gepubliceerd. Een handhavingsverzoek leidt ook vaak tot negatieve publiciteit. Het is daarom de moeite waard om na te gaan of er niet meer persoonsgegevens worden verwerkt met de afvalpas dan nodig. Om een handhavingsverzoek te voorkomen, is het ook belangrijk om de burger goed te informeren waarom het verwerken van zijn persoonsgegevens met de afvalpas noodzakelijk is.
Conclusie
Via een afvalpas mogen niet meer persoonsgegevens worden verwerkt dan noodzakelijk om de door de gemeente bepaalde doeleinden voor de afvalpas te bereiken. Zo is het niet noodzakelijk om stortgegevens op adresniveau te verwerken om afvaltoerisme te voorkomen. Het noodzakelijkheidsvereiste geldt voor de gemeente én voor de afvalverwerker. Het is ook belangrijk om burgers goed te informeren over de verwerking van zijn persoonsgegevens met de afvalpas om een onderzoek van de Autoriteit Persoonsgegevens te voorkomen. In mijn volgende blogpost informeer ik u verder over de informatieplicht.
Meer weten?
Dit is een blogpost in een serie over privacy in de afvalindustrie. De eerdere blogposts van Monique gingen over:
Persoonsgegevens verwerken in de afvalbranche, wat houdt dat in?
Afvalpas? Leg eerst de doeleinden vast!
Persoonsgegevens verwerken met een afvalpas: wat is de grondslag?
Haar volgende blogpost gaat over: ‘Informatieplicht bij de afvalpas’.
Meer weten over de Autoriteit Persoonsgegevens? Lees dan ook: een kijkje in de handhavingskeuken van de Autoriteit Persoonsgegevens.
Wilt u meer weten over privacy in de Nederlandse afvalindustrie? Neem dan contact op met Monique Hennekens. Klik op deze link voor haar gegevens. Of blijf op de hoogte en volg Waste Insight op Twitter of LinkedIn.
